Oobjetivo deste artigo é analisar a percepção das instituições e da aplicação da lei na realidade brasileira da República Velha a partir da manifestação artística cômica de Ariano Suassuna. Para a compreensão e a análise da República Velha –período compreendido entre 1889 e 1930, também denominado por República Oligárquica, 1ª República ou República do Café com Leite–, o marco teórico é o "Coronelismo, Enxada e Voto", de Victor Nunes Leal. Sobre a percepção e as representações populares cômica da lei e das instituições, a peça escolhida é o Auto da Compadecida, de Ariano Suassuna. O paralelo entre as obras visa a evidenciar um distanciamento entre a esfera pública brasileira do final do século XIX e início do XX –e tudo o que dela decorre, como as leis, os processos de tomada de decisões políticas, a relação entre cidadãos e autoridades “legitimamente constituídas”–e a realidade social.
L'objectiu d'aquest article és analitzar la percepció de les institucions i l'aplicació de la llei en la realitat brasilera de la Vella República des del punt de vista de la manifestació artística còmica d'Ariano Suassuna. Per a la comprensió i l'anàlisi de la Vella República –el període entre 1889 i 1930, també anomenada República Oligàrquica, 1a República o República de Cafè amb llet–, el marc teòric és el "Coronelismo, Enxada e Voto", de Victor Nunes Leal. Sobre la percepció i les representacions còmiques populars de la llei i les institucions públiques, l'obra escollida és Auto da Compadecida, d'Ariano Suassuna. El paral·lelisme entre les obres pretén destacar una distància entre l'esfera pública brasilera a finals del segle XIX i principis del segle XX –i tot el que es deriva d'ella, com la llei, els processos de presa de decisions polítiques, la relació entre els ciutadans i les autoritats «legítimament constituïdes»–i la realitat social.
The aim of this article is to analyze the perception of institutions and law enforcement in the Brazilian reality of the Old Republic from the point of view of Ariano Suassuna’s comic artistic manifestation. For the understanding and analysis of the Old Republic –the period between 1889 and 1930, also called the Oligarchic Republic, 1st Republic or Republic of Coffee with Milk–, the theoretical framework is "Coronelismo, Enxada e Voto", by Victor Nunes Leal. On the perception and popular comic representationsof the law and public institutions, the piece chosen is Auto da Compadecida, by Ariano Suassuna. The parallel between the works aims to highlight a istance between the Brazilian public sphere at the end of the 19th century and the beginning of the 20th century –and everything that stems from it, such as law, political decision-making processes, the relationship between citizens and “legitimately constituted” authorities–and social reality.